NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
5 - (2549) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة
وزهير بن حرب
قالا: حدثنا
وكيع عن
سفيان، عن
حبيب. ح
وحدثنا محمد بن
المثنى. حدثنا
يحيى (يعني
ابن سعيد
القطان) عن
سفيان وشعبة.
قالا: حدثنا
حبيب عن أبي
العباس، عن
عبدالله بن
عمرو. قال:
جاء
رجل إلى النبي
صلى الله عليه
وسلم يستأذنه
في الجهاد.
فقال "أحي
والداك؟" قال:
نعم. قال "ففيهما
فجاهد".
{5}
Bize Ebû Bekir b. Ebî
Şeybe ile Züheyr b. Harb rivayet ettiler. (Dedilerkî): Bize Vekî', Süfyân'dan,
o da Habîb'den naklen rivayet etti, H.
Bize Muhammed b. Müsennâ
da rivayet etti. (Dediki): Bize Yahya (yâni İbnü Saîd El-Kattân) Süfyân ile
Şu'be'den rivayet etti. (Demişlerki): Bize Habîb, Ebû'l-Abbâs'dan, o da
Abdullah b. Amr'dan naklen rivayet etti. (Şöyle demiş) :
Bir adam Nebi
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e cihâd için izin istemeye geldi. Bunun üzerine
(ona) :
«Ebeveynin sağ mı?» diye
sordu. Adam:
— Evet! dedi.
«O halde onlar hakkında
cihâd et!» buyurdular.
5-م - (2549) حدثنا
عبيدالله بن
معاذ. حدثنا
أبي. حدثنا شعبة
عن حبيب. سمعت
أبا العباس.
سمعت عبدالله بن
عمرو بن العاص
يقول:
جاء
رجل إلى النبي
صلى الله عليه
وسلم. فذكر
بمثله. قال
مسلم: أبو
العباس اسمه
السائب بن
فروخ المكي.
{M-5}
Bize Ubeydullah b. Muâz
rivayet etti. (Dediki): Bize babam rivayet etti. (Dediki): Bize Şu'be, Habib'den
rivayet etti. (Demişki): Ben Ebû'l-Abbâs'dan dinledim. (Dediki): Ben Abdullah
b. Amr b. Âs'ı şöyle derkçn işittim :
Bir adam Nebi
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e geldi...
Râvi yukarıki hadîsin
mislini anlatmıştır.
Müslim derki:
«Ebû'l-Abbâs'ın ismi, Sâib b. Ferrûh El-Mekkî'dir.»
6 - (2549)
حدثنا
أبو كريب.
أخبرنا ابن
بشر عن مسعر. ح
وحدثني محمد
بن حاتم.
حدثنا معاوية
بن عمرو عن
أبي إسحاق. ح
وحدثني القاسم
بن زكرياء.
حدثنا حسين بن
علي الجعفي عن
زائدة. كلاهما
عن الأعمش.
جميعا عن
حبيب، بهذا
الإسناد،
مثله
{6}
Bize Ebû Kureyb rivayet
etti. (Dediki): Bize İbnü Bişr Mis'ar'dan naklen haber verdi. H.
Bana Muhammed b. Hatim
de rivayet etti. (Dediki): Bize Muâviye b. Amr, Ebû İshâk'dan rivayet etti. H.
Bana Kaasim b. Zekeriyyâ
dahi rivayet etti. (Dediki): Bize Hüseyn b. Aliy El-Cu'fî Zâide'den rivayet
etti. Her iki râvi A'meş'den ve hepsi Habîb'den bu isnadla bu hadîsin mislini
rivayet etmişlerdir,
6-م - (2549) حدثنا
سعيد بن منصور.
حدثنا
عبدالله بن
وهب. أخبرني
عمرو بن الحارث
عن يزيد بن
أبي حبيب؛ أن
ناعما، مولى
أم سلمة حدثه؛
أن عبدالله بن
عمرو بن العاص
قال:
أقبل
رجل إلى نبي
الله صلى الله
عليه وسلم فقال:
أبايعك على
الهجرة
والجهاد،
أبتغي الأجر من
الله. قال "فهل
من والديك أحد
حي؟" قال: نعم.
بل كلاهما.
قال "فتبتغي
الأجر من الله؟"
قال: نعم. قال
"فارجع إلى
والديك فأحسن
صحبتهما"
{M-6}
Bize Saîd b. Mansûr
rivayet etti. (Dediki): Bize Abdullah b. Vehb rivayet etti. (Dediki): Bana Amr
b. Haris, Yezîd b. Ebî Habîb'den naklen haber verdi. Ona da Ümmü Seleme'nin
âzâdlısı Nâim rivayet etmişki, Abdullah b. Amr b. Âs şunu söylemiş :
Nebiyyullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'e bir adam gelerek:
— Sana hicret ve cihâd şartı ile bey'at
ediyorum. Ecri Allah'dan dilerim; dedi. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
«Annenle babandan sağ
biri var mı?» diye sordu. Adam :
— Evet! Hattâ ikisi de! cevâbını verdi.
«Allah'dan ecir diler misîn?» dedi. Adam:
— Evet! cevâbını verdi,
«O halde hemen annenle
babana dön! Ve onlara güzel sohbette bulun!» buyurdular,
İzah:
Bu hadîsi Buhârî
«Kitâbü'l-Cihâd» ile «Kitâbü'l-Edeb»'de; Ebû Dâvûd, Tirmizî ve Nesâî de
«Kitâbü'l-Cihâd»'da muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir.
Nebi (Sallallahu Aleyhi
ve Sellem)'e gelen zâtın Câhime b. Abbâs b. Mirdâs olması muhtemel görülmüştür.
Çünkü bir hadîsde bu zât :
«Ben cihâd hakkında
istişare için Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e geldim de (bana) :
«Validen var mı?» diye
sordu. Evet! dedim
«Git de ona ikram et!»
Zira cennet onun ayaklarının att;ndadır!» demiştir.
Bu husûsda daha başka
hadîsler de vardır. «Öyle ise onlar hakkında mücahede et!» sözünden zahirî mânâ
kastedümemiştir. Çünkü cihâdın zahiri mânâsı başkasına zarar vermeyi tazamrnun
eder. Burada maksad cihâdın külfetidir. ki o da rnal sarfetmek ve bedenen
yorulmaktır. Binâenaleyh hadîsin mânâsı. Anne ve babanı razı etmek için malını
sarfet ve bedenini yor, demek olur. Hadîs-i şerif, anneye-babaya itaatin
şiddetle lüzumuna, haklarının büyüklüğüne, onlara itâattan dolayı kazanılacak
sevabın çokluğuna delildir. Ulemâdan
bazıları bu hadîsle istidlal ederek ana-baba hakkının cihâddan daha üstün
olduğunu... Her ikisi veya birisi müslüman olduğu takdirde, onlardan izinsiz
cihâda gitmenin caiz olmadığını
söylemişlerdir. Müşrik olurlarsa izinleri şart değildir. Ancak düşman
müslümanların karşısına gelir de, onunla çarpışmak zaruret hâlini alırsa,
onlardan izinsiz cihâd etmek caiz olur.
Anneye-babaya isyanın
büyük günahlardan sayıldığını iman bahsinde görmüştük.